Thông tin từ Bệnh viện Đại học Y Hà Nội ngày 8/3, thời điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2024, số lượng người bệnh đến khám do xuất huyết kết mạc tại khoa Mắt tăng đột biến.
Lạm dụng rượu bia cũng là nguyên nhân
Thời điểm cuối năm là dịp diễn ra các buổi tất niên, họp lớp và gặp gỡ gia đình, bạn bè. Trong các bữa tiệc, uống bia rượu là thói quen phổ biến trong văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, việc lạm dụng bia rượu có thể dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe, bao gồm cả xuất huyết kết mạc.
Ảnh chụp mắt của người bệnh được chẩn đoán xuất huyết kết mạc khi đến khám tại khoa Mắt (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội). Ảnh: BVCC
TS.BS Vũ Quế Anh (Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) cho biết, xuất huyết kết mạc là tình trạng các mạch m.áu nhỏ ở phần kết mạc bị vỡ, dẫn tới đỏ mắt.
Kết mạc là lớp mỏng bao phủ mặt trong mi mắt và bề mặt nhãn cầu. Kết mạc bao gồm nhiều mạch m.áu nhỏ mang oxy và chất dinh dưỡng tới nhãn cầu.
Khi mạch m.áu kết mạc bị vỡ, m.áu sẽ tập trung dưới kết mạc và mắt trở nên đỏ. Sau vài tuần, cơ thể sẽ có các cơ chế hấp thụ m.áu tụ. Thông thường, xuất huyết kết mạc không đau nhức và không nguy hiểm.
Tuy nhiên, nó cũng có thể là dấu hiệu nhận biết của một số bệnh cảnh toàn thân khác như:
Chấn thương mắt (bao gồm cả phẫu thuật mắt, các thủ thuật tiêm nhãn cầu), ho hoặc nôn mạnh làm tăng áp lực trong mắt, dẫn đến vỡ mạch.
Các bệnh lý viêm kết mạc, u kết mạc (u bạch mạch, u mạch m.áu xoang hang, u sarcom Kaposi..).
Bệnh lý tim mạch: huyết áp cao, thông động mạch cảnh xoang hang.
Đái tháo đường: tổn hại vi mạch.
Thuốc: chống đông, chống ngưng tập tiểu cầu…
Bệnh về m.áu: bệnh lý đông m.áu, hemophilia, sốt xuất huyết giảm tiểu cầu.
TS.BS Vũ Quế Anh nhấn mạnh, uống bia rượu làm tăng huyết áp; tăng lượng acetaldehyde là một chất độc hại có thể gây tổn thương các tế bào nội mô mạch m.áu, dẫn đến suy yếu thành mạch m.áu và tăng nguy cơ vỡ mạch; đồng thời làm giảm lượng vitamin C là chất bảo vệ thành mạch.
Không nên chủ quan
“Bệnh thường tự hết sau 1 – 2 tuần tùy theo lượng xuất huyết mà không cần điều trị. Người bệnh có thể sử dụng thuốc tra nước mắt nhân tạo hỗ trợ, chườm mát giúp giảm triệu chứng phù nề và cảm thấy dễ chịu hơn”, BS Vũ Quế Anh cho hay.
Ngoài ra, cần đi khám để tìm nguyên nhân và hạn chế yếu tố nguy cơ, tránh dụi mắt, hạn chế bia rượu; khám huyết áp tim mạch, khám toàn thân loại trừ bệnh lý khác…
Hiện nay, một số phương pháp điều trị đang được nghiên cứu: tiêm dưới kết mạc các chất hoạt động plasminogen tổ chức, heparin trọng lượng phân tử thấp… Tuy nhiên hiệu quả chưa được chứng minh rõ rệt trên lâm sàng.
Vì vậy, khi có các triệu chứng nghi ngờ, người bệnh cần đi đến khám sớm để điều trị và phòng biến chứng do các bệnh toàn thân khác.
Cách duy nhất làm giảm được nồng độ cồn trong m.áu
Nồng độ cồn trong m.áu càng cao thì càng tác động tiêu cực tới nhận thức, ý chí và sức khỏe người uống.
Theo Alcohol.org, trang web của Trung tâm Cai nghiện Mỹ (AAC), việc tính toán nồng độ cồn trong m.áu (BAC – Blood Alcohol Concentration) dựa trên giới tính, số cân nặng, độ rượu và lượng rượu, bia uống vào.
Nồng độ này được tính trong thời gian 30-70 phút sau khi uống rượu bia. Các chuyên gia nhận định không có thực phẩm nào có thể giải được BAC, cách duy nhất là thời gian.
Không có thực phẩm nào có thể giải được BAC, ngoài thời gian. Ảnh: TRƯỜNG GIANG
Cách duy nhất làm tan nồng độ cồn chính là thời gian
Theo đó, BAC là số gram cồn nguyên chất trong một lít m.áu. BAC cũng được đo bằng miligram cồn trên một lít khí thở ra. Một gram cồn nguyên chất trên một lít m.áu tương đương nửa miligram trên một lít khí thở ra.
Chẳng hạn, kết quả BAC 0,05% có nghĩa là trong 100 mililit m.áu có 50 miligram cồn, tương đương 0,25 mg mỗi lít khí thở ra. Mức BAC càng cao thì càng tác động nguy hại tới cơ thể. Cụ thể:
Mức BAC 0,0% (0mg/ml): Đây là mức tỉnh táo, không có nồng độ cồn trong cơ thể.
BAC 0,02% (20 mg/ml) : Ở tỷ lệ phần trăm này bạn có thể cảm thấy tâm trạng thay đổi thư giãn và hơi mất khả năng phán đoán. Đây cũng là mức nhiễm động thấp nhất với một số tác dụng tới não bộ và cơ thể.
BAC 0,05% (50 mg/ml): Mức BAC này, hành vi của bạn có thể trở nên cường điệu như nói to, cử chỉ nhiều hơn. Bạn cũng có thể mất kiểm soát các cơ nhỏ, như mất khả năng tập trung của mắt, do tầm nhìn sẽ bị mờ, giảm sự tỉnh táo và giảm khả năng phán đoán.
BAC 0,08% (80 mg/ml): bắt đầu ngưỡng say rượu. Bạn có thể bị giảm khả năng phối hợp cơ gây mất thăng bằng, khó phát hiện nguy hiểm hơn và khả năng suy giảm phán đoán giảm, tâm trạng cũng thay đổi như vui, buồn, giận dữ…
BAC đạt đến 0,14% (140 mg/100ml m.áu) : tác dụng ức chế của rượu, bia bắt đầu có hiệu lực, khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi, lo lắng hoặc bồn chồn. Việc đi, đứng trở nên khó khăn, loạng choạng và có thể nói ngọng.
BAC 0,15% (150 mg/100ml): BAC rất cao, việc đi lại và nói chuyện trở nên khó khăn, rối loạn hành vi, tâm trạng cũng thay đổi, dẫn tới giảm khả năng nhận thức và đưa ra quyết định. Họ có thể buồn nôn hoặc nôn mửa.
– BAC từ 0,2%- 0,29% (200 mg – 290 mg/100 ml m.áu) : Lúc lẫn, cảm giác choáng váng, mất phương hướng, líu lưỡi. Người có ngưỡng BAC này, sẽ gặp khó khăn khi kiểm soát tốc độ, phản ứng chậm với các tín hiệu và tình huống khẩn cấp.
Nhiều người khi đạt ngưỡng 0,25% có thể bất tỉnh, không thể nhớ được sự kiện đã xảy ra tại bữa tiệc và 0,3% có nguy cơ ngộ độc rượu cao.
– BAC khi đạt đến 0,3% – 0,39% (300 mg – 390 mg/100 ml m.áu): Đây là ngưỡng có thể bị ngộ độc rượu và đe dọa tính mạng gây mất ý thức. Lúc này tim và phổi sẽ hoạt động chậm lại và có thể rơi vào trạng thái mất ý thức.
-BAC trên 0,4% (Trên 400 mg/100 ml m.áu): Đây là mức BAC có khả năng gây t.ử v.ong cao dẫn tới hôn mê hoặc ngừng hô hấp.
Nồng độ cồn trong m.áu càng cao càng ảnh hưởng tới nhận thức và sức khỏe của người uống. Ảnh: HẠ QUYÊN
Không có ngưỡng an toàn khi uống rượu bia
PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia an toàn thực phẩm cho biết, hiện nay không có ngưỡng an toàn nào khi sử dụng rượu, bia. Theo đó, tùy thuộc vào thể trạng, giới tính, sức khỏe mà tác động của cồn đối với mỗi người sẽ khác nhau. Do đó, không nên thử thách ngưỡng chịu đựng của cơ thể với các thức uống có cồn.
Viện dinh dưỡng quốc gia cũng khuyến nghị, người dân không nên lạm dụng rượu bia, tức không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày đối với nam, và một đơn vị cồn/ngày đối với nữ, không uống quá 5 ngày/tuần. Đồng thời không để cho t.rẻ e.m và v.ị t.hành n.iên uống rượu bia.
Một đơn vị cồn tương đương 10 gram cồn nguyên chất chứa trong dung dịch uống. Như vậy 1 đơn vị cồn tương đương với 3/4 chai/lon bia 330 ml (5%); 1 cốc bia hơi 330 ml; 1 ly rượu vang 100 ml (13,5%); hoặc 1 chén rượu mạnh 30 ml (40%).
Vào các dịp như lễ, tết nếu phải uống rượu bia, người dân cần uống từ từ, chậm rãi nhằm giảm kích ứng niêm mạc miệng và dạ dày đồng thời giúp gan có thời gian để kịp oxy hóa rượu giảm nguy cơ say và ngộ độc rượu.
Trước khi uống rượu bia nên uống nước lọc, nước quả hoặc nước súp/súp hoặc nước canh và đồ ăn đặc biệt là rau xanh nhằm pha loãng nồng độ cồn của rượu, giảm kích ứng dạ dày.
Nên ăn đồ ăn có nhiều protein khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thu rượu vào m.áu.
Uống rượu, bia rõ nguồn gốc, đảm bảo chất lượng. Không nên uống rượu lúc đói, không uống rượu với đồ uống có ga, không uống rượu với caffeine. Không nên sử dụng rượu với aspirin, một loại thuốc giảm đau.
Đặc biệt, tuyệt đối không điều khiển phương tiện cơ giới sau khi uống rượu bia.
